مقام‌های ارشد سابق و فعلی سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه، ۱۱ آذر، در نشستی ابراز امیدواری کردند که با آغاز دوران ریاست جمهوری جو بایدن، بتوانند با به کار گیری تمام توان خود آمریکا را به سرعت به توافق هسته‌ای «برجام» بازگردانند. در این نشست با حضور جوزپ بورل، مسئول کنونی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همچنین فدریکا موگرینی و خاویر سولانا، دو مسئول پیشین آن حضور داشتند.

همزمان با افزایش امیدها برای احیای برجام تندروها و جریانات ضد ایرانی در دولت شکست خورده ترامپ و متحدان منطقه ای آن با مشاهده شرایط به تکاپو افتاده اند تا از احیای دیپلماسی و باز شدن مسیرهای تعامل و گفت و گو جلوگیری کنند.  اقدام تروریستی جمعه گذشته از دید بسیاری از تحلیلگران و ناظران مسائل بین الملل در راستای چنین هدفی ارزیابی شده است.

دولت ترامپ در زمان حضور در کاخ سفید در آسیب زدن به ملت ایران از هیچ اقدام خصمانه ای فروگذار نکرد. دولتمردان متوهم تیم ترامپ هم بدون درک ظرفیت های ایران وعده هایی چون فروپاشی سه ماهه ایران، تابستان داغ، زمستان سرد و ندیدن چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را به خود و متحدان منطقه ای شان می دادند اما با مقاومت حداکثری ملت ایران زمستان رفت و روسیاهی به دشمنان ملت ایران ماند. جمهوری اسلامی در تمام این سالهای فشار و تحریم بارها از دیپلماسی و گفت و گو و ضرورت حفظ چندجانبه گرایی و تعامل سخن گفتند و در عمل هم بیشترین هزینه را برای حفظ برجام بعنوان یکی از معدود دستاوردهای دیپلماسی چندجانبه گرایی پرداخت کردند.

واقع امر این است که سال‌ها مذاکره ناپیوسته و سپس ماه‌ها مذاکره متمرکز و مستمر ایران با گروه ۱+۵ یا آن طور که اروپایی‌ها با تاکید بر حضور سه قدرت اروپایی ۳+۳ خوانده می شد نشان از اهمیت بالای توافق هسته ای برای اروپا داشت. اگر چه اروپا نتوانست از تاثیرات نامطلوب تحریم های دونالد ترامپ بر ایران بکاهد اما در دوره ترامپ تلاش کرد برجام را حفظ کند. شاید هیچ کشوری به اندازه اکثریت غالب کشورهای اروپایی منتظر انتخابات بعدی آمریکا نبودند و اکنون با پیروزی جوبایدن تلاش به بازگشت دوباره آمریکا به برجام  و احیای این توافق امید بسته و برای آن تلاش می کنند.

در نشست مقام‌های ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بورل بار دیگر با بیان این که ترور محسن فخری‌زاده اقدامی مجرمانه به شمار می‌رود، تاکید کرد: نمی‌توان با کشتن متخصصان هسته ای  از هسته‌ای شدن ایران جلوگیری کرد. بورل گفت: کسانی هستند که نمی‌خواهند برجام احیا شود. ما در این چند سال کوشیدیم که به‌رغم خروج آمریکا، این توافق را زنده نگه داریم.

خاویر سولانا، مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹، با یادآوری نخستین سفر خود به تهران در سال ۲۰۰۳ برای دستیابی به توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی گفت: این ابتکار اروپایی‌ها بود و روند آن بدون حضور آمریکا، روسیه و چین در جریان بود. سولانا با ابراز تاسف از خروج آمریکا از برجام گفت: آه‌وناله نمی‌کنم، اما واقعا متاسفم که رئیس جمهور ترامپ تصمیم به خروج از این توافق گرفت… و امیدوارم بایدن این اشتباه را جبران کند.

موگرینی که بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روند مذاکرات با ایران نقش برجسته‌ای ایفا کرد نیز در این نشست حضور داشت، گفت: توافق زنده است، فقط در وضعیت خوبی نیست. اما مطمئنم که احیای آن ممکن است. بی‌شک، با در نظر گرفتن تجربیات ما از ابتدا تاکنون، جوزپ بورل می‌تواند به احیای توافق و حتی شاید مبنا قرار دادن آن برای توافق‌های بعدی نیز کمک کند.

جامعه ایرانی جامعه ای متکثر است که دیدگاه های مختلفی درباره مسائل مختلف در آن مطرح می شود . جریانهای سیاسی هم در قبال مسائل مختلف دیدگاه های مختلفی دارند. واقعیت این است که حتی اگر تجارب تاریخی خصومت های غرب نسبت به ملت ایران را کنار بگذاریم، تجربه سالهای اخیر غرب بویژه اقدامات آمریکا در قبال ملت ایران دیوار بی اعتمادی نسبت به غرب را به شدت برانگیخته است. موضوعی که در ماجرای انتخابات اسفندماه سال گذشته نمود یافت و طیفی در مجلس به پیروزی رسید که نگاه و رویکرد مثبتی نسبت  به تعامل با غرب و مشخصا آمریکا ندارد. در عین حال سازوکارهای طراحی شده در ساختار سیاسی ایران به نحوی است که مسائل مهم در نهایت با در نظر گرفتن جمیع جهات پیگیری و درباره آن تصمیم گیری می شود.

مصوبه هفته گذشته مجلس تحت عنوان اقدام راهبردی مجلس برای مقابله با تحریم ها برایند چنین رفتارها و بی اعتمادی حداقل بخشی از ارکان قدرت به غرب است. در چنین شرایطی شرکای برجام برای احیای این توافق باید از هرگونه فرصت سوزی خودداری کرده و اگر واقعا اراده ای برای احیای این توافق دارند، با رفع تحریم های ناعادلانه و ایجاد تعادل در حقوق و تعهدات طرفین اقدام عملی برای حفظ این توافق بردارند.

*************************************************************

منبع:ایرنا

#SAAOK

#صبای عدالت آریانا